Sunday, July 17, 2016

Different

Dear son
Property of others, not as good as their own assets. Its assets received from the dead to inherit property, namely not as good as that found by their own strength. Assets earned by shareholders not as good as the integrity available property without justification. Its external assets, which is just not as good as its internal justice. Assets, an injustice in itself, not as good as the name of justice, which in itself is good, but. 
love child, try to find professional knowledge. Children need to build capacity to love goodness. All this is a great wedding a civilization in itself is extremely valuable.
Excerpts from Jackson Bond mother
Prepare Download Master General Dr. SAVONG
Typing Download laymen silk October 

មនុស្ស​យើង​គ្រប់​គ្នា​មិន​ត្រូវ​ការ​ទុក្ខ ត្រូវ​ការ​តែ​សុខ​ប៉ុណ្ណោះ

ក្បាល​ពស់​កន្ទុយ​ពស់

មនុស្ស​យើង​គ្រប់​គ្នា​មិន​ត្រូវ​ការ​ទុក្ខ ត្រូវ​ការ​តែ​សុខ​ប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ​ព្រោះ​សត្វ​លោក​ត្រូវ​ការ​សុខ ជាប់​ជំពាក់​នឹង​សុខ ទើប​មិន​រួច​ទុក្ខ ។

សុខ​និង​ទុក្ខ​ប្រៀប​ដូច​សត្វ​ពស់​មួយ ខាង​ក្បាល​វា​មាន​ពិស ចូលទៅ​ជិត វានឹង​ខាំ បើ​ចាប់​កន្ទុយ​វា​ពិត​ជា​ស្រួល​ដៃ​ណាស់ តែ​បើ​មិនប្រ​ញាប់​លែង​ទេ វា​នឹង​បែរ​ក្បាល​មក​ខាំ​បាន​ដូចគ្នា ព្រោះ​ទាំងក្បាល​ទាំង​កន្ទុយ​វា​នៅ​ក្នុង​តួ​ពស់​តែ​មួយ​ជាមួយ​គ្នា ។

សេចក្តី​ទុក្ខ​ដូច​ជា​ក្បាល​ពស់ ឯសេចក្តី​សុខ​ដូច​ជា​កន្ទុយ​ពស់ ។ សប្បាយ​ចិត្ត​ជា​សុខ ថ្នាំង​ថ្នាក់ចិត្ត​ជា​ទុក្ខ រមែង​កើត​អំពី​ម៉ែ​ឪជាមួយ​គ្នា គឺ​អវិជ្ជា​និង​តណ្ហា​នោះ​ឯង ។ ដូច្នេះ​ហើយ​បាន​ជា​ពេល​ខ្លះ​មាន​នូវ​សេចក្តី​សុខ​ហើយ ចិត្ត​ក៏​នៅ​មិន​សប្បាយ មិន​ស្ងប់ ទាំង​ដែល​បាន​នូវ​របស់​ដែលពេញ​ចិត្ត​ផង ដូច​ជា​បាន​លាភ បាន​យស​ជា​ដើម ។ បាន​មក​ហើយ​សប្បាយ​ចិត្ត​ក៏​ពិត​មែន តែ​វា​ក៏​នៅ​មិន​ស្ងប់​ពិត ៗ ព្រោះ​នៅ​ភ័យ​ខ្លាច​ពី​ការ​បាត់​បង់ ។

ការ​ភ័យ​ខ្លាច​ជា​មូល​ហេតុ​មិន​ឲ្យ​មាន​នូវ​សេចក្តី​ស្ងប់ ។ ពេល​ខ្លះ​ត្រូវ​វិនាស​ទៅ​ពិត ៗ ក៏​រឹង​រិត​តែ​ជា​ទុក្ខ​ក្រៃ​លែង ។ នេះ​សម្តែង​ឲ្យ​ឃើញ​ថា​សុខ​ពិត​មែន តែ​មាន​ទុក្ខ​ច្រឡូក​ច្រឡំ​ជាមួយ​ផង ហៅ​ថា​ សា​មិស​សុខ គឺ​ជា​សុខ​ដូចចាប់​ពស់​ត្រង់​កន្ទុយ ឬ ដូច​ត្រីជាប់​នុយ​នឹង​ផ្លែ​សន្ទូច ។

ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ  ពាក្យ​ជេចន៍​ម៉ែ​ឪ
រៀបរៀងដោយៈ   លោក​គ្រូ អគ្គ​បណ្ឌិត ប៊ុត​ សា​វង្ស
វាយអត្ថបទដោយៈ   ឧបាសក  សូត្រ តុលា

Saturday, July 16, 2016

រឿង​ស្តេច​ចចក​ឈ្មោះ​សព្វ​នាឋៈ

រឿង​ស្តេច​ចចក​ឈ្មោះ​សព្វ​នាឋៈ(ចាក អ. ស.)(ចចក​អើយ​ ចចក​​ជើង​មានះ វិនាស​ប្រាណ​ឯង)

ក្នុង​កាល​ដែល​កន្លង​ទៅ​ហើយ​ មាន​បុរោហិត​ព្រះ​ចៅ​ពារាណសី​ម្នាក់​ជា​អ្នក​ចេះ​បឋវី ជយ​មន្ត(មន្ត​បង្វិល​ផែន​ដី​ឲ្យ​វិល) ។ ថ្ងៃ​មួបុរោហិត ចូល​ទៅ​កាន់​អរណ្យ​ប្រទេស អង្គុយ​លើ​ខ្នង​ថ្ម​ដោយ​បំណង​ថា នឹង​ស្វា​ធ្យាយ​មន្ត​វិជ្ជា​ការ​ខ្លួន​ លុះ​អង្គុយ​ស៊ប់​សួន​លើ​ខ្នង​ថ្ម​រួច​ស្រួល​បួល​ហើយ ក៏​តាំង​រាយ​មន្ត​នោះ​ឯង ។ ក្នុង​ពេល​ដែល​បុរោហិត​ស្វាធ្យាយ​មន្ត មាន​ចចក​១​ដេក​នៅ​ក្នុង​រន្ធ​ខាង​ក្រោម​ផ្ទាំង​សិលា​នោះ បាន​ស្តាប់​ដោយ​យក​ចិត្ត​ទុក​ដាក់ ហើយ​ធ្វើ​ឲ្យ​ចាំ​ស្ទាត់ ។

ចចក​នេះ​ កាល​ពី​ដើម​ធ្លាប់​កើត​ជា​ពា្រហ្មណ៍ អ្នក​ចេះ​ស្ទាត់​ជំនាញ​នូវ​មន្ត​ឈ្មោះ​បឋវីជយះ​នោះ ។ ចចកក​បាន​ចង​ចាំ​មន្ត​នេះ​ស្ទាត់​ហើយ ក៏​បោល​ចូល​ទៅ​ក្នុង​ព្រៃ​ភ្លាម ហើយ​តាំង​រាយ​មន្ត​ប្រមូល​សត្វ​ចតុប្បាទ​ទាំង​ឡាយ មាន​ដំរី​សេះ សីហ ខ្លា​ធំ ជ្រូក​ជា​ដើម​ ឲ្យមក​ចុះ​ចូល​ក្នុង​អំណាច​ខ្លួន ហើយ​តាំង​ខ្លួន​ឯង​ជា​ស្តេច​នាម​សព្វ​នាឋះ នឹង​អភិសេក​ចចក​ញី​មួយ​ជា​អគ្គ​ហេសី ។ ជា​ធម្មតា​ស្តេច​ចចក​នឹង​អគ្គមហេសី​តែង​តែ​អង្គុយ​ទន្ទឹម​គ្នា​លើ​ខ្នង​នៃ​សីហះ​ដែល​ជ្រែង​លើ​ខ្នង​ដំរី​មួយ​គូរ ។

ស្តេច​ចចក​មាន​យស​ដ៏​ខ្ពង់​ខ្ពស់​ច្រើន​មហិមា​យ៉ាង​នេះ ក៏​កើត​ចិត្ត​មានៈ​លោភ​លន់​ចង់​បាន​សម្បត្តិ របស់​ព្រះ​ចៅពារាណសី​ថែម​ទៀត ហើយ​ប្រមូល​កង​ទ៧ព​វេហ៍​ពល​ចូឡ​ទៅ​លោម​ក្រុង​ពារាណសី មាន​ចំនួន​ពល​១២​យោជន៍ ។ ទើប​បញ្ជូន​សារលិខិត​មួយ​ច្បាប់​ទៅ​ថ្វាយ​មាន​សេចក្តី​ថា " ព្រះ​ចៅ​ពារាណសី​ទ្រង់​ឲ្យ​រាជ​ឬ ឲ្យ​ចំបាំង​ដល់​យើង" អ្នក​នគរ​វឹក​វរ​ភិត​ភ័យ​ជា​មហិមា ទើប​បង្គាប់​គ្នីគ្នា​ឲ្យ​បិទ​ទ្វារ​ក្រុង ។ ក្នុង​នគរ​នោះ​មាន​បុរោហិត​ម្នាក់ ជា​អ្នក​មាន​ប្រាជ្ញា​វាង​វៃ​ជា​ពន់​ពេក បាន​លួង​លោម​ព្រះ​រាជា​នឹង​អ្នក​នគរ​កុំ​ឲ្យ​ភ័យ ខ្លួន​ទទួល​ភារៈ​ចេញ​ច្បាំង​ជួស ហើយ​ឡើង​ទៅ​លើ​ប៉ម​ក្បែរ​ទ្វារ​ស្រែក​សួរ​ថា ហៃ​សព្វ​នាឋះ​សម្លាញ់​អ្នក​ធ្វើ​ឧបាយ​យ៉ាង​ណា ដែល​មក​ប្រាថ្នា​រាជ្យ​នេះ​ស្តេច​ចចក​ប្រាប់​ថា យើង​ឲ្យ​សីហះ​បន្លឺ​ឡើង​នូវ​សំរែក​ដ៏​ខ្លាំង​ធ្វើ​ឲ្យ​មនុស្ស​ក្សិណ​ក្ស័យ​ជីវិត ទើប​យក​រាជ្យ​​នេះ ។ លុះ​យក​ការណ៏​បាន​ហើយ​ បុរោហិត​ក៏​ចុះ​ពីប៉ម​មក​បង្គាប់​ឲ្យ​ទូង​ស្គរ​កេរិ៍​ពាស​ពេញ​នគរ​ដោយ​ពាក្យ​ថា ​មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ ចូរ​បិទ​ត្រចៀក​ដោយ​ម្សៅ​សណ្តែក​រាជ​មាស​កុំ​ខាន​។

មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ​ក៏​ធ្វើ​តាម​បង្គាប់​គ្រប់​ៗ​គ្នា ដោយ​ហោច​ទៅ​ សូម្បី​តែ​សត្វ​ឆ្មា ក៏​មនុស្ស​យក​ម្សៅ​សណ្តែក​រាជ​មាស​ចុក​ត្រចៀក​ឲ្យ​ដែរ ។ លុះ​អ្នក​នគរ​រៀប​ប្រដាប់​ការពារ​ខ្លួន​ប្រាណ​ហើយ​ស្រេច បុរោហិត​ក៏​ទៅ​ឡើង​លើ​ប៉ម​ពោល​ប្រាប់​ស្តេច​ចចក​ថា នែ​សព្វ​នាឋះ អ្នក​មិន​អាច​នឹង​ញាំង​សីហះ​ឲ្យ​បន្លឺ​សីហនាទ​បាន​ឡើយ កេសររាជ​សីហ៍​ទាំង​ឡាយ​ដែល​បរិបូណ៍​ដោយ​ជាតិ​មាន​ដៃ​ជើង​ក្រហម​ឆ្អៅ មិន​ដែល​ធ្វើ​តាម​អំណាច​ចចក​កញ្ចាស់​ប្រាកដ​ដូច​អ្នក​ឯង​ទេ បើ​អ្នក​អាច​ឲ្យ​សីហះ​បន្លឺ​សម្រែក​បាន ចូរ​ឲ្យ​បន្លឺ​ទៅ​ចុះ ព្រោះ​ល្មម​ពេល​វេលា​ហើយ ។

ស្តេច​សព្វ​នាឋះ ជា​សត្វ​មាន​មានះ​រឹង​ត្អឹង ក៏​ពោល​ប្រាប់​បុរោហិតថា អញ​អង្គុយ​លើ​ខ្នង​សីហះ​ណា​អាច​ឲ្យ​សីហះ​នោះ​បន្លឺ​សម្រែកលាន់​ឮ​ខ្លាំង​ពេក ក៏​ឡប់​ញ្ញា​វង្វេង​វង្វាន់​ភាន់​ភាំង​ជល់​តែ​គ្នា​ឯង​ស្លាប់​ពេល​នោះ​ដែរ ។ សត្វ​ចតុប្បា​ទ​ទាំង​អស់​លើក​តែ​សីហះ​ចេញ ស្លាប់​ទាំង​អស់​ដោយ​សម្រែក​សត្វ​សីហះ​នោះ​ឯង ។ ឯ​សីហះ​ទាំង​ឡាយ​ឃើញ​ម្ចាស់​នឹង​យក​ពល​ស្លាប់​អស់​ដូច្នោះ​ ក៏​បោល​ទៅ​ក្នុង​ព្រៃ​វិញ ។ គំនរ​សត្វ​ស្លាប់​ មាន​ចំងាយ​១២​យោជន៍​ ។ បរុរោហិត​បាន​បង្គាប់​បុរស​ឲ្យ​យក​នូវ​ស្គរ​ភរី ប្រកាស​ប្រាប់​អ្នក​ក្រុង ឲ្យ​មក​យក​សាច់​ទៅ​ស៊ី​ខ្លះ ធ្វើ​ងៀត​ទុក​ខ្លះ ។ពាក្យ​ថា​សាច់​ងៀត​ មាន​ពី​ត្រឹម​នោះ​មក ។

អត្ថបទ​នេះ​ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវ​ភៅៈ ប្រជុំជាតក
វាយ​អត្ថបទ​ដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត
ដោយ៥០០០ឆ្នាំ

ការ​ស្រឡាញ់​ស្មើ​ដោយ​ខ្លួន​មិន​មាន​

ការ​ស្រឡាញ់​វត្ថុ​មាន​វិញ្ញាណ​និង​ឥត​វិញ្ញាណ​ ហើយ​ប្រឹង​ប្រែង​ស្វែង​រក​ទាំង​យប់​ថ្ងៃ​ មិនគិត​អំពី​ការ​នឿយ​ហត់​ ព្រួយ​លំបាក​ឬយ៉ាងណា​ៗ​ ឲ្យ​តែ​ពី​ខាង​មាន​បាន​តាម​បំណង​របស់​ខ្លួន​ ឯ​វត្ថុ​អស់​ទាំង​នោះ​សោត​ក៏​គ្រាន់​តែ​ជា​គ្រឿង​ទំនុក​បម្រុង​ជប់​លៀង​អា​យុ​ជីវិត​របស់​ខ្លួន​ ឲ្យ​បាន​គង់​វង្ស​និង​សុខ​ស្រួល​ប៉ុណ្ណោះ​..

ចុច​អាន​បន្ត​


អានលម្អិត | read more >>> http://www.5000-years.org/kh/read/1837#ixzz4EdiwxL60

ក៉ុលុះក្នុងអ៉ណាចសត្រី្ត​ (សម្ដែងដោយលោកម្ចាស់គ្រូសាន សុជា)


ឥស្សាការច្រណែន

ឥស្សាការច្រណែន

ការ​រលឹក​ក៏​ជា​សភាវៈ​ពិត មនោវិញ្ញាណ​តាម​ផ្លូវ​ចិត្ត​គឺ​មនោវិញ្ញាណ​ធាតុ​ដែល​ដឹង​រឿង ថា​គេ​បាន​លាភ ហើយ​ក៏​ជា​បច្ច័យដល់​ឥស្សា គឺ​សេចក្ដី​ច្រណែន តែ​សេចក្ដី​ពិត​នោះ គឺ​គ្មាន​អ្វី​ក្រៅ​អី​រូប​ធម៌ និង​នាម​ធម៌​ឡើយ ប្រសិន​បើ​បញ្ញា​បាន​អប់រំ​ចម្រើន​ដឹង​ហើយ ក៏​ត្រឹម​តែ​ជា​មនោវិញ្ញាណ​ធាតុ បើ​សតិសម្បជញ្ញៈ​កំណត់​ដឹង​ត្រឹម​តែ​សភាវៈ​ពិត​ទៅ ហើយ​សេចក្ដី​ច្រណែន ក៏​កើត​ឡើង​មិន​បាន​ដូច្នេះ​យើង​ដែល​មាន​សេចក្ដី​ច្រណែន ព្រោះ​ខ្វះសតិ​សម្បជញ្ញៈ ភរិយា ស្វាមី មាន​ការ​ហួងហែង​គ្នា​ទៅវិញ​ទៅ​មក ទៅ​តាម​លោក​វិស័យ​នៃ​ការ​ខ្វះ​សតិសម្បជញ្ញៈ ភរិយា ហួងហែង​ស្វាមី កុំ​ឲ្យ​ស្វាមី​ហ្នឹង​មាន​ប្រពន្ធ​ថ្មី​ទៀត​កាល​នា​បើ​ហួង​ហែង​មិន​បាន​ដូច​ចិត្ត​ចង់​ទេ ត្រូវ​ដឹង​ច្បាស់ ថា ធម៌​ទាំង​ឡាយ​រមែង​ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​តាម​ហេតុ​បច្ច័យ​ ដែល​យើង​ហៅ​ថា​ប្រច័ណ្ឌ​នោះ។

តាម​ពិត​លក្ខណៈសភាវៈ​ពិត គ្រប់​ពេល​ដូច​ជា​ចិត្ត​ដែល​កើត​ឡើង​គិត​ទៅ​មាន​ភរិយា ថ្មី​ទៀត​នោះ​ជា​សច្ចភាវៈ​ដែល​មិន​អាច​កែ​ប្រែ​បាន បើ​មាន​ហេតុ​បច្ច័យ​ដែល​យើង​ហៅ​ថា ប្រច័ណ្ឌ​នោះ តាម​ពិត​លក្ខណៈ​សភាវៈ ដែល​មិន​អាច​កែប្រែ​បាន បើ​មាន​ហេតុ​បច្ច័យ​ហើយ​នោះ​ការ​សន្សំ ក្នុងសន្ដាន​របស់បុគ្គល​ម្នាក់ៗ យើង​មិន​អាច​ដឹង​បាន​ទេ ដូច្នោះ​កាល​បើ​កម្ម​វា​យ៉ាង​ម៉េច​ផល​ក៏​វា​យ៉ាង​នោះ​ឯង ដែល​យើង​អាច​ដឹង​បាន​យើង​ត្រូវ​មាន​សម្មាទិដ្ឋិ ដោយ​ការ​ដែល​បាន​អប់រំ​ចិត្ត​ថា​វា​ត្រូវ​មាន​ការ​ប្រព្រឹត្ត​ទៅយ៉ាង​ហ្នឹង ព្រោះ​វា​មាន​ហេតុ​បច្ច័យ​ធម៌​ទាំង​ឡាយ ប្រព្រឹត្ត​ទៅ​តាម​ហេតុ​បច្ច័យ​ដែល​មាន​ឈ្មោះ​ថា​ចិត្តព្រោះ​អត្ថ​ថា​គិត ដូច្នេះ​ការ​គិត​ថា​នឹង​ទៅ​មាន​ភរិយា​ថ្មី​ទៀត នេះ​គឺ​ត្រឹម​តែ​ជា​ចិត្ត​ប៉ុណ្ណោះ​ការ​កំណត់​ដឹង​នូវ​សច្ចភាព រមែង​មាន​ការ​ស្ងប់​រម្ងាប់​នូវ​សេចក្ដី​ច្រណែន​ឬ​ប្រច័ណ្ឌ។

ដូច្នេះ គឺ​ត្រឹម​តែ​ជា​ការ​គិត​ទេ ហើយ​ការ​អប់រំ​សតិសម្បជញ្ញ​មិនមែន​រហូត​ដល់​គិត​ថា ខ្ញុំ​អ្នក​គិត ឬ​ អ្នក​ដទៃ​គិត​ទេ គឺ​ត្រឹម​តែ​ជា​ចិត្ត​នេះ​ឯង ចិត្ត​យើង​ចង់​ដឹង​អភិធម្ម​តែ​អភិធម្ម គឺ​ចិត្ត​បរមត្ថ​នេះ មិនមែន​តែ​ក្នុង​ក្បួន​តម្រា​នោះ​ទេ បើ​ព្រោះ​គុណម្ចាស់ញាតិ ញោម​ពិត​ជា​ចង់​ស្គាល់​សភាវៈ​នៃអភិធម្ម​មែន​នោះ ពេល​ដែល​ការ​គិត​កើត​ឡើង​នឹង​ឯង គឺ​ជា​ចិត្ត​អភិធម្ម។ សភាវៈ​អភិធម្ម​រមែង​មិនរវល់​នឹង​រឿង មិនមែន​យើង​មិន​រវល់​ទេ គឺ​មិន​មាន​រឿង​ដែលនាំ​ឲ្យ​កើត​សេចក្ដី​កង្វល់​ព្រោះ ថា​មាន​សភាវៈ​ប្រាកដ​ឡើង​ដូច្នេះរឿង​មិនមែន​ជា​សភាវៈ តែ​សភាវៈ​មាន​ដោយ​បរមត្ថ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ជំនួយសុខភាពផ្លូលចិត្ត១រៀប​រៀង​ដោយ សាមណេរ ចាន់ សុជន

កូន​ត្រូវ​​ជា​មនុស្ស​ល្អ


កូន​ត្រូវ​​ជា​មនុស្ស​ល្អ

កូនត្រូវ​ហាត់​ធ្វើ​ខ្លួន​សុភាព​រាប​សា មាន​ការ​ព្យាយាម​ ចេះ​អើពើ​ជួយ​ធ្វើ​ការ​អ្នក​ដទៃ​ដោយ​សេចក្តី​ពេញ​ចិត្ត​និង​ធ្វើ​ខ្លួន​ឲ្យ​ជា​មនុស្ស​បាន​ការ ដើម្បី​ជាប់​ជា​ឧបនិស្ស័យ​ដល់​ធំ​ឡើង​កូន​បាន​ធ្វើ​ជា​មនុស្ស​ល្អ ជា​មនុស្ស​មាន​សេចក្តី​ចម្រើន​មាំ​ទាំ​ក្នុង​ជីវិត ។

កូន​នៅ​តូច កូន​ធ្វើ​អ្វី​ត្រូវ​ឲ្យ​នៅ​ក្នុង​ការ​ហ្វឹក​ហាត់​កសាង​ខ្លួន បើ​កូន​មានស្មារតី​ក​សាង​ខ្លួន​ជានិច្ច​នោះ កូន​ធ្វើ​អ្វី​ៗ តែង​មាន​របៀបរៀប​រយ កាល​បើ​មាន​របៀបរៀប​រយ​ល្អ​ហើយ កូន​អាច​រៀន​សូត្រ​និង​ធ្វើ​ការ​ងារ​ផ្សេងៗ​បាន​ដោយ​ត្រឹម​ត្រូវ តទៅ​កូន​នឹង​បាន​ជា​មនុស្ស​មាន​នូវ​សេចក្តី​សម្រេច និង​សេចក្តី​ចម្រើន​ឲ្យ​ដល់​ខ្លួន​ឯង​ព្រម​ទាំង​សង្គម​គ្រួសារ​សង្គម​ជាតិ​ក្នុង​អនាគត​យ៉ាង​ពិត​ប្រាកដ ។

អត្តបទ​នេះ​ដក​ស្រង់​ចេញ​ពី​សៀវភៅៈ កូន​មាស​ឪពុក
រៀបរៀង​ដោយៈ អគ្គបណ្ឌិត ធម្មាចារ្យ ប៊ុត សាវង្សវាយ​អត្តបទ​ដោយៈ កញ្ញា ជា ម៉ានិត 

ពេល​ឈឺ​ធ្ងន់​ច្រើន​គិត​ដល់​ម៉ែ


ពេល​ឈឺ​ធ្ងន់​ច្រើន​គិត​ដល់​ម៉ែ

  មនុស្ស​យើង​ដោយ​ទូ​ទៅ  នៅ​ពេល​ខ្លះ​អាច​ភ្លេច​គិត​ដល់​ម៉ែ​ ​ព្រោះ​រ​វល់​តែ​សប្បាយ​រីក​រាយ​ដោយ​កាម​គុណ​ ឬ​រវល់​ក្នុង​ការ​ងារ​របស់​ខ្លួន​ផ្សេង ៗ ប៉ុន្តែ​ដល់​ពេល​ដែល​ខ្លួន​ឯង​មាន​ជម្ងឺ​ធ្ងន់​អ្វី​មួយ  កូន​គ្រប់​​គ្នា​ច្រើន​តែ​គិត​រក​ម៉ែ  ព្រោះ​ធ្លាប់​ជំ​ពាក់​ចិត្ត​នឹង​ម៉ែ​កាល​ពី​ខ្លួន​នៅ​តូច ។
  ក្នុង​សម័យ​ដែល​ខ្លួន​​ជា​កូន​នៅ​តូច   កាល​បើ​ឈឺ​ចាប់​អ្វី ៗ ម៉ែតែង​នៅ​ថែរ​ក្សា​ថ្នាក់​ថ្មន​ជា​និច្ច  កូន​ឃើញ​មុខ​ម៉ែ​ជា​ប្រ​ចាំ ​ម៉ែ​ហួង​ហែង​កូន ម៉ែ​សម្រាន្ត​មិន​ពេគ​ភ្នែក ម៉ែ​ទ្រាំ​អត់​ងងុយ​នៅ​យាម​កូន ប​បោស​អង្អែល​កូន​ នៅ​ចាំ​ពេល​ឲ្យ​បាយ​ឲ្យទឹក នៅ​ចាំ​ពេលឲ្យ​ថ្នាំ និង​នៅ​ចាំ​ជួយ​កូន​គ្រប់​យ៉ាង​ពេល​ដែល​កូន​ឈឺ​លំ​បាក ព្រម​ទាំង​លួង​លោម​ចិត្ត​កូន​ដោយ​សន្យា​ឲ្យ​នូវ​អ្វី​ ៗ តាម​ដែល​កូន​ចង់​បាន​ទៀត​ផង ។
  ម៉ែ​ជា​ទី​ពឺង​របស់​កូន  ពេល​ដែល​កូន​មាន​ទុក្ខ​លំ​បាក​សូម្បី​កូន​មាន​រូប​រាង​អបលក្ខណ៍​យ៉ាង​ណា​ក្តី ម៉ែ​ក៏​នៅ​តែ​ស្រ​ឡាញ់​ព្រម​​ដោយ​ក្តី​អាណិត​ជា​និច្ច  ។   សេចក្តី​ស្រ​ឡាញ់​របស់​ម៉ែ  គឺ​ជា​សេចក្តី​ស្រ​ឡាញ់​ដ៏​បរិសុទ្ធ ដូច្នេះ​ហើយ ទើប​ដល់​ពេល​ដែល​កូន​មាន​ជម្ងឺ​ធ្ងន់ ឬ ក៏​ពេល​ដែល​ត្រូវ​សម្រាល​កូន​ឆ្លង​ទន្លេ កូន​តែង​តែ​នឹក​រក​ម៉ែ ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅៈ  ម៉ែ !!!រៀបរៀងដោយៈ   លោក​គ្រូ អគ្គ​បណ្ឌិត ប៊ុត​ សា​វង្សវាយអត្ថបទដោយៈ   ឧបាសក  សូត្រ តុលា

តិរច្ឆានកថា

ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍, ជំទាស់​នឹង​ផ្លូវ​សួគ៌និព្វាន លោក​ហៅ​ថា តិរច្ឆានកថា ដូចមាន​វចនត្ថ​សម្តែង​​ថា៖ សគ្គមោក្ខានំ តិរច្ឆានភូតា កថាតិ តិរច្ឆានកថា “ពាក្យ​និយាយ​ដែល​ជំទាស់​នឹង​សួគ៌មគ្គផល និង​និព្វាន ហៅ​ថា តិរច្ឆាន​កថា” តិរច្ឆានក​ថាទាំង​នោះ មាន​មក​ក្នុង​ព្រះ​បាលី ( ព្រះត្រៃបិដក ) ដូច​ត​ទៅ​នេះ ៖

រាជកថា        ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​ព្រះរាជា
ចោរកថា       ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​ចោរ
មហាមត្តកថា  ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​មហាមាត្យ
សេនាកថា      ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​កង​ទ័ព
ភយកថា         ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​ភយន្តរាយ
យុទ្ធកថា         ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​ចម្បាំង [ មាន​ចម្បាំង​របស់​មហាភារតៈ​ជា​ដើម ]
អន្នកថា          ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​អាហារ
បានកថា         ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​ទឹក​បាន
វត្ថកថា            ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​សំពត់
សយនកថា     ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មានប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​ទីដេក
មាលាកថា       ពាក្យនិយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​ផ្កា​កម្រង
គន្ធកថា          ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​គ្រឿង​ក្រអូប
ញាតិកថា        ពាក្យ​និយាយ​ដែលគ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​សាច់​ញាតិ​បង​ប្អូន
យានកថា        ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​យាន​ពាហនៈ
គាមកថា         ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​ស្រុក
និគមកថា       ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​និគម
នគរកថា        ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​នគរ
ជនបទកថា    ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​រដ្ឋ ឬប្រទេស
ឥត្ថិកថា          ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​ស្ត្រី ( បុរិសកថា     ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​បុរស )
សូរកថា          ពាក្យ​និយាយ​ដែលគ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទងនឹង​វីរបុរស ( អ្នកក្លាហាន )
វិសិខាកថា      ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​ថ្នល់, ច្រក, ផ្លូវបំបែក
កុម្ភដ្ឋានកថា   ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​អណ្តូង​ទឹក កំពង់​ទឹក ឬ​នាងកុម្ភទាសី
បុព្វបេតកថា   ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​ញាតិ​ដែល​បាត់​បង់​ជីវិត​ទៅ​ហើយ
នានត្តកថា      ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​មាន​ប្រការ​ផ្សេងៗ
លោកក្ខាយិកំ  ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​លោក
សមុទ្ទក្ខាយិកំ  ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​សមុទ្រ
ឥតិភវាភវកថា ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់ទង​នឹង​លោក​ចម្រើន ព្រោះ​ហេតុ​នេះ និង​លោក​​វិនាស​ព្រោះ​ហេតុ​នេះ

ពន្យល់

រាជកថា 

ពាក្យ​និយាយ​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ទាក់​ទង​នឹង​ព្រះរាជា ដូចជា​និយាយ​ថា “ព្រះ​រាជា​អង្គ​នោះ​ទ្រង់​មាន​រូប​​ស្អាត” បើ​ជា​​ការ​និយាយ​ដើម្បី​ឲ្យ​កើត​សេចក្តី​សង្វេគតក់ស្លុត ក៏​អាច​និយាយ​បាន ដូចជា​និយាយ​ថា “សូម្បី​ព្រះរាជា​អង្គ​នោះ ជា​អ្នក​មាន​អំណាច​លើ​ប្រឹថ​ពី តែ​ក្នុង​ទីបំផុត​ក៏មិន​អាច​គេច​ផុត​ពី​សេចក្តី​ស្លាប់” សូម្បី​ក្នុង​តិរច្ឆាន​កថា​ក្រៅ​ពីនេះ ក៏​មាន​ន័យ​ដូច​គ្នា ។

អន្នកថា…

ចាប់ពី អន្នកថា ដល់ គន្ធកថា គប្បី​ជ្រាប​ថា បើ​ជា​ការ​និយាយ​ដល់​ការ​ធ្វើ​បុណ្យ​ទាន ដោយ​វត្ថុ​ទាំង​នោះ រមែង​សម​​គួរ ។

ញាតិកថា

បើ​ជា​ការ​និយាយលើក​សរសើរ​សាច់​ញាតិ​បងប្អូន​របស់​ខ្លួន រមែង​មិន​សម​គួរ តែ​បើ​ជា​ការ​និយាយ​ដែល​នាំ​មក​នូវ​​សេចក្តី​សង្វេគតក់​ស្លុត រមែង​សមគួរ ។

គាមកថា

បើ​ជាពាក្យ​និយាយ​លើក​សរសើរ ឬ​តិះដៀល​អ្នក​ស្រុក​ក្នុង​ស្រុក​ឯណោះ ឬ​អ្នក​ស្រុក​ឯណេះ រមែង​មិន​គួរ តែ​បើ​ជា​ការ​និយាយ​អំពី​គុណ​ធម៌ ដូច អ្នក​ស្រុក​ក្នុង​ស្រុក​​នេះ​មាន​សទ្ធា ជា​ដើម រមែង​គួរ ។

និគម សំដៅ​ដល់ ទី​ប្រជុំ​ជន​ដែល​មាន​ផ្សារ តែ​មិន​មាន​កំពែង
នគរ សំដៅ​ដល់ ទី​ប្រជុំជន​ដែល​មាន​ផ្សារ មាន​កំពែង​ព័ទ្ធ​ជុំ​វិញ ។

ឥត្ថិកថា

បើ​ជា​ការ​ពោលសរសើរ​គុណ​ធម៌ សេចក្តី​ល្អ ដូច ស្រី​ជា​អ្នក​មាន​សីល មាន​សទ្ធា ជា​ដើម រមែង​គួរ ។

បុរិសកថា

បទថា បុរិសកថា គប្បី​ជ្រាប​ថា មិន​មាន​ក្នុង​ព្រះ​ត្រៃ​បិដក​ច្បាប់​ឆដ្ឋសង្គាយនា ព្រោះ​លោក​សង្គ្រោះ​ចូល​ក្នុង​បទ​​ថា សូរ​កថា ហើយ ទោះ​ជា​យ៉ាង​ណា​ក៏​ដោយ ព្រោះ​ច្បាប់​ខ្លះ​មាន​បទ​នេះ ទើប​ដាក់​នៅ​ក្នុង​រង្វង់​ក្រចក​ទុក

វិសិខាកថា

វិសិខាកថា សំដៅ​រួម​ដល់ ការ​សរសើរ​មនុស្ស​ដែល​នៅ​តាម​ថ្នល់, ច្រក, ផ្លូវ ថា​ជា​មនុស្ស​ពូកែ មាន​សមត្ថភាព​ជា​​ដើម​ផង

តិរច្ឆានកថា ៣២

ក្នុង​គម្ពីរអដ្ឋក​ថា ដូច អដ្ឋកថា​នៃ​មជ្ឈិមនិកាយ មជ្ឈិមបណ្ណាសក ប្រាប់ថា តិរច្ឆានកថា មាន ៣២ កថា ដោយ​​ចែក​ឥតិភវាភវកថា ចេញ​ជា ៦ កថា គឺ

១. ឥតិសស្សតភវកថា           ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ថា លោក​ទៀង ព្រោះ​ហេតុ​នេះ
២. ឥតិឧច្ឆេទអភវកថា          ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ថា លោក​ដាច់​សូន្យ ព្រោះ​ហេតុ​នេះ
៣. ឥតិវុឌ្ឍិកថា                  ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ថា លោក​ចម្រើន ព្រោះ​ហេតុ​នេះ
៤. ឥតិហានិកថា                  ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ថា លោក​វិនាស ព្រោះ​ហេតុ​នេះ
៥. ឥតិកាមសុខកថា             ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ថា លោក​ជា​សុខ ព្រោះ​ហេតុ​នេះ
៦. ឥតិអត្តកិលមថកថា         ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍​ថា លោក​ជា​ទុក្ខ ព្រោះ​ហេតុ​នេះ

រួម​នឹង​តិរច្ឆាន​កថា​ដែល​មក​ក្នុង​ព្រះបាលី ២៦ កថា​ទៀត ជា ៣២ កថា

ក្នុង​សីលក្ខន្ធវគ្គ អភិនវដីកា ចែក​តិរច្ឆានកថា ៣២ ទុកជា ២ ន័យ គឺ ន័យ​ដំបូង ត្រូវ​នឹង​មតិអដ្ឋកថា​ខាង​ដើម ចំណែក​ន័យ​ទី ២ ចែក​ទុក​ដោយ​ចែក​ឥតិភវាភវកថា​ ចេញ​ជា ២ កថា​ប៉ុណ្ណោះ គឺ ឥតិភវកថា និង​ឥតិអភវកថា ហើយ​បន្ថែម​កថា​ដែល​មិន​មាន​ក្នុង​ព្រះបាលី​ដោយ​ត្រង់ ៤ កថា​ទៀត គឺ

១. អរញ្ញកថា                         ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍ ទាក់​ទង​នឹង​ព្រៃ
២. បព្វតកថា                         ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍ ទាក់​ទង​នឹង​ភ្នំ
៣. នទីកថា                           ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍ ទាក់​ទង​នឹង​ស្ទឹង
៤. ទីបកថា                            ពាក្យ​និយាយ​ដែល​គ្មាន​ប្រយោជន៍ ទាក់​ទង​នឹង​កោះ

រួម​នឹង​តិរច្ឆាន​កថា​ដែល​មក​ក្នុង​ព្រះបាលី ២៦ កថាទៀត ជា ៣២ កថា ទាំង​គម្ពីរ​អដ្ឋកថា និង​ដីកា មិន​បាន​​សម្តែង​បុរិសកថា ទុក​ក្នុង​កថា​ទាំង ៣២ នេះ ៕

ចិត្តស្ងប់ព្រោះបញ្ចប់គំនុំ

អក្កោច្ឆិ មំ, អវធិ មំ, អជិនិ មំ, អហាសិ មេ, យេ ច តំ ឧបនយ្ហន្តិ, វេរំ តេសំ ន សម្មតិ ។
អក្កោច្ឆិ មំ, អវធិ មំ, អជិនិ មំ, អហាសិ មេ, យេ ច តំ នូមនយ្ហន្តិ, វេរំ តេសូបសម្មតិ ។

ជន​ទាំង​ឡាយ​ណា ចង់​សេចក្តី​ក្រោធ​ខឹង​នោះ​ទុក​យ៉ាង​នេះ​ថា អ្នក​នោះ​បាន​ជេរ​អញ អ្នក​នោះ​បាន​វាយ អញ អ្នក​នោះ​បាន​ឈ្នះ​អញ អ្នក​នោះ​បាន​លួច​របស់​អញ ពៀរ​វេរា របស់​ជន​ទាំង​ឡាយ​នោះ នឹង​មិន​ស្ងប់​រម្ងាប់​ឡើយ ។ ឯ​ជន​ទាំង​ឡាយ​ណា មិន​ចូល ទៅ​ចង​សេចក្តី​ក្រោធ​ខឹង​នោះ​ទុក​យ៉ាង​នេះ​ថា​ អ្នក​នោះ​បាន​ជេរ​អញ អ្នក​នោះ​បាន វាយ​អញ អ្នក​នោះ​បាន​ឈ្នះ​អញ អ្នក​នោះ​បាន​លួច​របស់​អញ ពៀរ​វេរា​របស់​ជន​ទាំង​ឡាយ​នោះ​នឹង​ស្ងប់​រម្ងាប់​បាន​ ។ ~គម្ពីរធម្មបទ~


កាល​មុនពុទ្ធសម័យ

កាល​មុនពុទ្ធសម័យ

មុនព្រះសម្មាសម្ពុទ្ធ ឧប្បត្តិឡើងក្នុង​លោក​សភាព​ទស្សនវិជ្ជា​និង​សីលធម៌​នៅ​ក្នុង​ប្រទេស​ឥណ្ឌា​បានធ្លាក់​ចុះ​ក្នុងការ​ច្របូកច្របល់​វិកវរយ៉ាង​ធ្ងន់​ធ្ងរ​ដោយ
១- ពួកព្រាហ្មណ៍ ជាអ្នក​ដឹកប្រជាជន​បាន​ប្រៀន​ប្រដៅ​ឲ្យ​ធ្វើ​ពលិកម្មសព្វ​យ៉ាង​ដែល​ផ្ទុយ​ស្រឡះ​អំពី​សីលធម៌។ ពួក​នេះ​ឲ្យ​ពិឃាត​សត្វចតុប្បាទ​ដើម្បី​បូជា​ព្រះអាទិទេព​បួងសួង​សុំ​សេចក្ដី​ប្រោស​ប្រណី​ឲ្យ​បាន​សេចក្ដី​សុខ។
២- ពួក​គ្រូ​ក្នុង​លទ្ធិ​ព្រាហ្មណ៍​ពន្យល់ថា​ព្រះអាទិទេព ព្រះអង្គ​ទ្រទ្រង់​នូវ​អានុភាព​សព្វ​យ៉ាង ហើយ​តែ​គាប់​ព្រះហឫទ័យ​នឹង​ជនណា​នោះ​មុខ​ជា​នឹង​បាន​ទៅ​កាន់​ឋានសួគ៌​ពុំ​ខាន​ក្រោយ​ពេល​មរណៈ​កាល។
៣- ប្រជាជន​ជាន់​ដើម​ដែល​លិចលង់​ទៅ​ក្នុង​ក្ដីល្ងង់ខ្លៅ​ជាច្រើន ចេះ​តែ​នាំ​គ្នា​ជឿ​ឈ្លក់​ក្នុង​ចិត្ត​តាំង​ពី​អ្នក​ក្រីក្រ​រហូត​ដល់​ទៅ​ព្រះមហាក្សត្រិយ៍ ម្ល៉ោះ​ហើយ​កាល​សម្លាប់​សត្វ​ក៏​សឹង​មាន​ធ្វើ​រាល់​រាត្រី ពី​ព្រោះ​តែ​លទ្ធិសាសនា​នោះ​ឯង។
៤- ចំណេរ​ក្រោយ​មក​មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ ហាក់​ដូច​ជាភ្ញាក់​ខ្លួន​ចំពោះ​តម្លៃ​នៃ​ពលិកម្ម​នេះ​កាន់​តែ​ខ្លាំង​ឡើងៗ ទើប​លេច​ផុស​អ្នក​ចេះ​ដឹង​ណែនាំ​ឲ្យ​ទាត់​ចោល​នូវ​អំណាច​ពួក​ព្រាហ្មណ៍​ហើយ​ល្បង​បំបែក​ទស្សនវិជ្ជា និង​សីលធម៌​បែប​ថ្មី​ដោយ​ផ្សំ​តាមអធ្យាស្រ័យ​របស់​ខ្លួន​ឡើង។
ក្នុង​បណ្ដាល​អ្នក​ចេះ​ដឹង​ទាំង​នោះ​មាន​ពួក​ចវិកៈ​ដែល​មិន​ជឿ​ថា​ស្លាប់​ទៅកើត​ទៀត។ ពួក​នោះ​ដែល​ជា​អ្នក​វត្ថុធាតុ​និយម​យល់​ថា មនុស្ស​កើត​ឡើង​ហើយ​ត្រូវ​ស្លាប់​ទៅ​វិញ​ដូច​ជាវត្ថុ​ធាតុ​ឯទៀត​ដែល​យើង​ធ្លាប់​ឃើញស្រាប់​ហើយ​ដែរ។
ឧទាហរណ៍ ដូច​យ៉ាង​ក្អម​ទឹក​ដែល​កើត​អំពី​ស្នាដៃ​ស្មូនឆ្នាំង គ្រាន់​តែ​តាំង​នៅ​មួយ​ពេល​កាល​មួយ​កាល​ហើយ​ក៏​បែក​ធ្លាយ​ទៅ​វិញ ក្អម​នេះ​បែក​ធ្លាយ​យ៉ាង​ណា មនុស្ស​ដែល​កើត​មក​ក៏​រស់​នៅ​តែ​មួយ​កាល ហើយ​ស្លាប់​បាត់​បង់ទៅ​វិញ​យ៉ាង​ដូច្នេះ​ដែរ។
ការ​យល់​ថា​មនុស្ស​ស្លាប់​ហើយ​មិន​កើត​វិញ​នោះ នាំ​បង្កើត​ទៅ​ជា​គំនិត​រក​តែ​សេចក្ដី​សប្បាយ​ក្នុងការរស់​នៅ​ជា​មនុស្ស ម្លោះ​ហើយតែង​តែ​នាំ​គ្នា​ផឹក​ស៊ី​ប្រព្រឹត្ត​អនាចារ​ពេញ​បន្ទុក​ឥត​រវល់​អើពើ​នឹង​ធ្វើ​អំពើ​ជាបុណ្យ​កុសល​សោះ​ឡើយ។ លុះ​មនុស្ស​ទាំង​ឡាយ​នាំ​គ្នាប្រព្រឹត្ត​អបាយមុខ​ពេញ​ទីទៅ ក៏​កើត​ទៅ​ជាការ​ចាក់​សម្លាប់​គ្នាដណ្ដើម​យក​សេចក្ដី​សប្បាយ​តែ​រៀង​ខ្លួន​ឥត​កោត​ញញើត​សោះ​តែម្ដង។ ឯសីលធម៌​របស់​សង្គម​ក៏​ដុនដាប​ធ្លាក់ចុះឥត​ឧបមាទៅ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ ប្រជុំត្រ័យរ័ត្នរៀប​រៀង​ដោយ ឆាយ ការ៉ាណូ

ប្រវត្តិសង្ខេប ឧកញ៉ា មហាឧបាសិកា ញ៉ឹក ប៊ុនថា








ប្រវត្តិសង្ខេប ឧកញ៉ា មហាឧបាសិកា ញ៉ឹក ប៊ុនថា

ឈ្មោះ ញ៉ឹក ប៊ុនថា ជាអក្សរឡាតាំង Nhek Buntha ភេទ ស្រី សញ្ជាតិ 
កម្ពុជា កើត​នៅថ្ងៃទី ១៣ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ១៩៥៣ នៅភូមិស្វាយជ្រុំ ឃុំអូរ​ដំបង ស្រុកសង្កែ ខេត្ត​បាត់ដំបង បច្ចុប្បន្នជា បេក្ខជនបណ្ឌិតផ្នែក​ទស្សនវិជ្ជាពុទ្ធសាសនា ។

បច្ចុប្បន្នមាន អាស័យដ្ឋាន # ៦៩១ វិថីព្រះមុនីវង្ស សង្កាត់បឹងកេងកង៣ ខ័ណ្ឌចំការមន រាជធានី ភ្នំពេញ ។

លោកឪពុកឈ្មោះ ញ៉ឹក អឿ (ស្លាប់ ) និងអ្នកម្តាយឈ្មោះ ស សាលី (ស្លាប់ ) ។​​ 
ប្រវត្តិ​ការសិក្សាកន្លងមក ពីឆ្នាំ ១៩៥៩ ដល់ ១៩៦៦ រៀននៅសាលា​បឋម​សិក្សាវត្តអន្លុងវិល ស្រុកសង្កែ ខេត្តបាត់ដំបង ​ពីឆ្នាំ ១៩៦៦ ដល់ ១៩៧០ រៀននៅ វិទ្យាល័យ នេត្រយង់ ខេត្តបាត់ដំបង ​ពីឆ្នាំ ១៩៧១ ដល់ ១៩៧៤ រៀននៅ វិទ្យាល័យ អ៊ាប ឃុត ខេត្តបាត់ដំបង ពីឆ្នាំ ២០០៥ ដល់ ២០០៧ រៀនថ្នាក់ អនុបណ្ឌិតផ្នែកទស្សនវិជ្ជានិង វិទ្យាសាស្ត្រ​នយោបាយ​ នៃ​សាកលវិទ្យាល័យពហុចម្រើនវិជ្ជា នៅភ្នំពេញ ។ 

ពីឆ្នាំ ២០០៧ ដល់ បច្ចុប្បន្នជាបេក្ខជន បណ្ឌិត ផ្នែកទស្សនវិជ្ជា​ព្រះពុទ្ធ​សាសនា​នៅរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា​ការ​​សិក្សាស្រាវជ្រាវ​បាន​សិក្សា​ស្រាវជ្រាវគម្ពីព្រះត្រៃបិដកខ្មែរ និងបាលី ចំនួន១១០ក្បាល អាននិងស្វែងយល់ស៊ី​ជម្រៅ ក្នុងការ​ប្រតិបត្តិធម៌​ក្នុង​ព្រះពុទ្ធសាសនា​តាមគម្ពីរ​នេះ​អស់ រយៈពេល ១០ឆ្នាំ ១៩៩០-២០០០។
បច្ចុប្បន្ន កំពុងសិក្សាស្រាវជ្រាវ លើសៀវភៅ គម្ពីរ និង ឯកសារនានា​ដែល​​ទាក់ទង​នឹងទ្រឹស្តីព្រះពុទ្ធ​សាសនា​ឋានៈតួនាទី​ដែលធ្លាប់​បាន​ទទួល​កន្លង​មករហូតដល់បច្ចុប្បន្ន។

ពីឆ្នាំ ១៩៨០ ដល់ ១៩៨៣ជាអនុប្រធាន ការិយាល័យគយ នៃ​ក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្ម

ពីឆ្នាំ ១៩៨៣ ដល់ ១៩៩០ជាប្រធាន ការិយាល័យ រដ្ឋភណ្ឌ គយ នៃក្រសួង ពាណិជ្ជកម្ម

ពីឆ្នាំ ២០០១ ដល់ បច្ចុប្បន្នជាប្រធាន ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល ជាមួយ​សមាគម​យុវជនកម្ពុជរដ្ឋ

ពីឆ្នាំ ២០០១ ដល់ ២០០៥ ជាសមាជិក ពុទ្ធិកសមាគមកម្ពុជរដ្ឋ

ពីឆ្នាំ ២០០៣ ដល់ បច្ចុប្បន្ន បានទទួល គោរម្យងារជា «ឧកញា» ​តាមព្រះរាជក្រិត្យ​កាលពី ​ថ្ងៃទី ០៨ ខែមករា ឆ្នាំ២០០៣។

ពីឆ្នាំ ២០០៣ ដល់ បច្ចុប្បន្នជាអ្នកដឹកនាំ ការសន្ទនាធម៌ សម្រាប់​នាទីឈ្វេង​យល់​ព្រះពុទ្ទសាសនា​

ពីឆ្នាំ ២០០៥ ដល់ ២០០៧ជា អនុប្រធាន ពុទ្ធិកសមាគមកម្ពុជរដ្ឋ

ពីឆ្នាំ ២០០៥ ដល់ បច្ចុប្បន្ន ជាប្រធាន ក្រុមប្រឹក្សាភិបាល ជាមួយ​សមាគម​ដូនជីកម្ពុជរដ្ឋ

ពីឆ្នាំ ២០០៥ ដល់ ២០៩ជាសាស្ត្រចារ្យ ឧទ្ធេសមេរៀន ផ្នែកពុទ្ធសាសនា​ ប្រគេន​ព្រះសង្ឃ ​នៅ​សាកលវិទ្យាល័យ ពុទ្ធិកសីហនុរាជភ្នំពេញ។

ពីឆ្នាំ ២០០៦ ដល់ បច្ចុប្បន្ន ជាឧត្តមប្រឹក្សា សម្តេចអគ្គមហាសង្ឃរាជ នៃព្រះរាជា​ណា​ចក្រ​កម្ពុជា​

ពីឆ្នាំ ២០០៧ ដល់ ២០១០ជាប្រធាន ពុទ្ធិកសមាគមកម្ពុជរដ្ឋ ទទួលបន្ទុក​ផ្នែក​អប់រំ​សីលធម៌ ​វប្បធម៌ខ្មែរ សន្តិភាព និងទ្រឹស្តីពុទ្ធសាសនា ។

ពីឆ្នាំ ២០០៧ ដល់ បច្ចុប្បន្ន ជាសមាជិក គណៈកម្មាធិការនៃ​បណ្តាញអន្តរ​សាសនា​ប្រចាំ​អាស៊ី​​ប៉ាស៊ីហ្វិក ​និង​ជាឯកអគ្គរាជទូតសន្តិភាព ប្រចាំអាស៊ី ប៉ាស៊ីហ្វិក[...] 
អានបន្ត
(ដកស្រង់ពីពុទ្ធិកសមាគមកម្ពុជរដ្ឋ) ដោយសាធ្លាប់ប្រាស្រ័យទាក់ទងគ្នាកន្លងមក ។

សម្ដេច​ព្រះមហាសុមេធាធិបតី គណៈមហានិកាយ ប្រាក់ ហ៊ិន


សម្ដេចព្រះមហាសុមេធាធិបតីប្រាក់ ហ៊ិនព្រះសង្ឃនាយក គណៈមហានិកាយព.ស ២៤១៨ ~ ២៤៩១គ.ស ១៩៣៧ ~ ១៩៤៧

- ព្រះអង្គ​ប្រសូត នៅ​ថ្ងៃ​អាទិត្យ ៨​កើត ខែ បុស្ស ឆ្នាំកុរ បញ្ចស័ក ព.ស ២៤០៤ គ.ស ១៨៦៣ នៅ​ភូមិ​ចាក់​អង្ករ ស្រុក​កំពង់​សៀម ខេត្ត​កំពង់​ចាម (តែ​ពេល​ទំងន់ នៅ​ភូមិពោធិជំទាវមាន់ ខេត្ត​ព្រៃវែង ដោយ​ស្រុក​មាន​វិបត្តិភ័ន្ត​ប្រែជាន់​រាមា​កំហែង ក៏​បាន​រត់ទៅ​នៅ​ភូមិ​ចាក់​អង្ករ​វិញ)។ បិតា​នាម​ ប្រាក់ ជា​ជំទប់​លេខ១ មាតា​នាម ដែង ក្រោយ​មក មាតា​បិតា បាន​មករស់​នៅ​ឃុំ​លេខ​៦ ជ្រោយ​ចង្វា ភ្នំពេញ មាន​របរ​ជាអ្នកជំនួញ​ឬស្សី។

- ព្រះជន្មាយុ​បាន ១២ឆ្នាំ បាន​បួស​ជាសាមណេរ​នៅ​វត្តសាំងសាមី ក្រុង​ព្រៃវែង ពី​ឆ្នាំចរ ចស័ក ព.ស ២៤១៨ គ.ស ១៨៧៤។

- ព្រះជន្មាយុ​បាន ២១វស្សា បាន​ឧបសម្បទា​ជា​ភិក្ខុ នៅ​ក្នុង​វត្តសាំងសាមី ឆ្នាំ​មមែ ចត្វាស័ក ព.ស ២៤២៧ គ.ស ១៨៨៣ ព្រះឧបជ្ឈាយ៍​អោយ​នាមបញ្ញាត្តិថា សុធម្មត្ថេរ

- ព្រះអង្គ​បាន​ឡើង​ជា​ចៅ​អធិការ​វត្តសារាវ័នតេជោ ឃុំ​លេខ​៣ ក្រុង​ភ្នំពេញ ពី​ឆ្នាំចរ ត្រីស័ក ព.ស ២៤៥៤ គ.ស ១៩១០។

- ព្រះជន្មាយុ ៧៥​វស្សា នៅ​ក្នុង​ឆ្នាំឆ្លូវ ព.ស ២៤៨១ ព្រះអង្គ​បាន​ឡើង​ជា ព្រះសង្ឃនាយក​ស្ដីទី គណៈមហានិកាយ (ព្រះ​រាជក្រឹត្យ លេខ ៦ ចុះ​ថ្ងៃ​ទី ០១ ខែ ហ្វេវ្រីយេ ឆ្នាំ១៩៣៧)។

- ព្រះជន្មាយុ ៧៧វស្សា ព្រះអង្គ​បាន​ទទួល​ឋានន្តរស័ក្ដិ ជា​ព្រះសង្ឃនាយក (ព្រះរាជ ក្រឹត្យលេខ ២២ ចុះថ្ងៃទី ១៧ ដេសមប្រី ឆ្នាំ១៩៤០)។

- ព្រះជន្មាយុ ៨០វស្សា ព្រះអង្គ​បាន​ឡើង​សមណស័ក្ដិជាន់ខ្ពស់​ជា​ទី សម្ដេចព្រះពោធិវ័ង្សព្រះសង្ឃ​នាយកគណៈមហានិកាយ នៅ​ថ្ងៃ​សុក្រ ៣កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំមមី ចត្វាស័ក ព.ស ២៤៧៤ គ.ស ១៩៣០។

- មានព្រះជន្មាយុ ៨១វស្សា ព្រះអង្គ​បាន​ឡើង​សមណស័ក្ដិ​ជាន់​ខ្ពស់​បំផុត ជាទី សម្ដេច​ព្រះមហាសុមេធាធិបតី សង្ឃនាយក គណៈមហានិកាយ នៅថ្ងៃ ១រោច ខែអស្សុជ ឆ្នាំមមែ បញ្ចស័ក ព.ស ២៤៧៥ ត្រូវ​នឹង​ថ្ងៃ១៩ ឧកតូប្រិ៍ ឆ្នាំ១៩៣១។

- មានព្រះជន្មាយុ ៨៥វស្សា ព្រះអង្គ​បាន​ចូលទីវង្គត នៅថ្ងៃ ព្រហស្សតិ៍ ៨កើត ឆ្នាំកុរ ព.ស ២៤៩១ ត្រូវ​នឹង​ថ្ងៃទី ២០ ខែ វិច្ចិកា ឆ្នាំ ១៩៤៧ វេលា​ពាក់​កណ្ដាលអាធ្រាត្រ។

សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ ទៀង​តែ​នឹង​ស្លាប់​គ្រប់ ៗ គ្នា



សព្វេ  សត្តា  ម​រិ​ស្ស​ន្តិ មរណ​ន្តំ  ហិ  ជី​វិ​តំ
យ​ថា​កម្មំ  គ​មិ​ស្ស​ន្តិ បុញ្ញ​បាប​ផល​លូ​ប​គា
និ​រ​យំ  បាប​កម្ម​ន្តា បុញ្ញ​កម្មា​  ច  សូ​គ​តឹ

សត្វ​ទាំង​ឡាយ​  ទៀង​តែ​នឹង​ស្លាប់​គ្រប់ ៗ គ្នា ព្រោះ​ថា​ជី​វិត​របស់​សត្វ​ទាំង​ឡាយ សុទ្ធ​តែ​មាន​សេច​ក្តី​ស្លាប់​នៅ​ខាង​ចុង​បំ​ផុត​គ្រប់ ៗ ប្រាណ ម៉្យាង​ទៀត​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​រ​មែង​កាន់​យក​នូវ​ផល​បុណ្យ​ ផល​បាប ហើយ​នឹង​ទៅ​តាម​យ​ថា​កម្ម គឺ​ទៅ​តាម​គួរ​ដល់​អំ​ពើ​ល្អ និង​ អា​ក្រក់​ដែល​ខ្លួន​បាន​ធ្វើ អ្នក​ដែល​ធ្វើ​បាបតែង​ធ្លាក់​ទៅ​សោយ​ទុក្ខ​ក្នុង​នរក ចំណែក​ខាង​អ្នក​ធ្វើ​បុណ្យ​តែង​ឡើង​ទៅ​កាន់​​សុ​គ​តិ​ភព ។

ត​ស្មា ក​រេយ្យ  កល្យា​ណំ និ​ច​យំ  សម្ប​រា​យិ​កំ
បុញ្ញា​និ  ប​ឆ​លោ​ក​ស្មឹ បតិ​ដ្ឋា  ហោ​ន្តិ  បា​ណិ​នំ

ព្រោះ
​ហេតុ​ដូច្នោះ​ហើយ  សា​ធុ​ជន​អ្នក​មាន​ចំ​ណង់​ចង់​បាន​សេច​ក្តី​សុខ (​ដល់​ខ្លួន​) គួរ​តែ​ប្រ​ញាប់​ប្រ​ញាល់​ធ្វើ​បុណ្យ ដែល​ជា​គុណ​គឺ​អ្នក​ប្រាជ្ញ​តែង​រាប់​អាន  ឲ្យ​បាន​ជា​និច្ច គឺ​ខ្លួន​ត្រូវ​ក​សាង​សន្សំ (គ្រាន់​នឹង​បាន​ជា​ទី​ពឹង​)  នៅ​ក្នុង​ភព​ខាង​នាយ (​ព្រោះ​ថា​) បុណ្យ​ទាំង​ឡាយ​ តែង​ជា​ទី​ពឹង​ពំ​នាក់​របស់​សត្វ​ទាំង​ឡាយ​ក្នុង​ប​រ​លោក ។
ដកស្រង់​ចេញពីសៀវភៅ  វត្ត​ប្រ​តិ​បត្តិ​ពុទ្ធ​សា​ស​និក​ជន 
រៀបរៀង​ដោយៈ   ព្រហ្ម  មេ​ត្តា (គ​តិ​បណ្ឌិ​តោ)  ហៅ ជយ​វរិន្ទវាយអត្ថបទ​ដោយៈ   ឧបាសក  សូត្រ តុលា

ដោយ​​ ៥០០០​ ឆ្នាំ

ដំណើរ​ត្រាស់​ដឹង​របស់​ព្រះពុទ្ធ​អង្គ

ពោធិសត្វ​ខំប្រឹងប្រព្រឹត្ត​នូវ​តបកម្ម ជាទុក្ករកិរិយា ដែល​សត្វ​លោក​ធ្វើ​បាន​ដោយ​លំបាក នា​ដង​ភ្នំដង្កេស្វារី។ បញ្ចវគ្គិយតាបស​ទាំង ៥ រូប​មាន​កោណ្ឌរូប​មាន​កោណ្ឌញ្ញៈ ភទ្ទិយ វប្បៈ មហានាម អស្សជិ ជាអ្នក​ខ្វល់ខ្វាយ​ក្នុង​កិច្ច​ប្រព្រឹត្ត​តប​កម្ម ដោយ​យល់​ឃើញ​ថា ការ​ប្រព្រឹត្ត​ធ្វើ​យ៉ាង​នេះ នឹង​បាន​សម្រេច​នូវ​មោក្ខធម៌ ជាទីក្សេម រួចផុត​ចាក​កិលេស​ទាំង​ពួង​មិន​ខាន​។

តែ​អត្តកិលមថានុយោគនោះ ដែល​ព្រះ​ពោធិសត្វ​ខំប្រឹងប្រព្រឹត្ត​អស់ ៦ ឆ្នាំ​មិន​បាន​សម្រេច​ជា​ប្រយោជន៍​អ្វី​ទាំង​អស់ ក្រៅ​ពីប្រព្រឹត្ត​ខ្លួន​ឲ្យ​ជាទុក្ខ​នោះ​ឡើយ។ ថ្ងៃ​មួយ​ព្រះពោធិសត្វ​ពិចារណា​ថា ជន​អ្នក​បំពេញ​ទុក្ករកិរិយា​ក្នុង​លោក​នេះ ប្រាកដ​ស្មើ​ដោយយើង​មិន​មាន​ឡើយ ជន​អ្នក​អាច​បំពេញ ទុក្ករកិរិយា​ឲ្យ​ក្រៃ​លែង​ជាង​នេះ​ក៏​មិន​មាន​ដែរ នេះ​មិន​មែន​ជាផ្លូវ​ត្រាស់​ដឹង​កាល​យើង​អង្គុយ​បំពេញ​សមាធិក្រោម​ដើម​ព្រីង​នោះ ជាផ្លូវ​ត្រាស់​ដឹង​ទេដឹង? យើង​មាន​រាងកាយ​ចុះខ្សោយ​ទ្រុឌទ្រោម​យ៉ាង​នេះ មិន​អាច​ចម្រើន​ឋសមាធិ​នោះ​បាន​ឡើយ បើ​ដូច្នោះ មាន​តែ​អាត្មាអញ​ទំនុក​បម្រុង​រាងកាយ​ដោយការ​បរិភោគ​អាហារទើប​អាច​ចម្រើន​សមាធិ​បាន។ពេល​នោះ​ព្រះពោធិសត្វ​កាន់​បាត្រ ចូល​ទៅ​បិណ្ឌ​បាត​ក្នុង​សេនានិគម​ហើយ​ឆាន់​ចង្ហាន់​ត្រឹម​ពីរបីថ្ងៃ ព្រះវរកាយ​ដ៏​មាន​កម្លាំង​ប្រកប​ដោយ​មហាបុរសលក្ខណៈ ៣២ ប្រការ មានពណ៍​សម្បុរ​ដូច​ជាមាស​ជាទី​ប្រក្រតី​ឡើង​វិញ។
គ្រា​នោះ ពួក​បញ្ចវគ្គិយតាបស​នាំ​គ្នា​ថា មហាបុរស​នេះ បំពេញ​ទុក្ករកិរិយា​ដល់​ទៅ ៦ ឆ្នាំ ក៏​នៅ​តែ​មិន​អាច​ធ្វើ​ឲ្យ​ជាក់​ច្បាស់​នូវ​សព្វញ្ញុតញ្ញាណ​ឥឡូវ​នេះ​ត្រាច់​ទៅ​បិណ្ឌ​បាត្រ​ក្នុង​ស្រុក និង​និគម​ជាដើម សោយ​អាហារ តើ​នឹង​អាច​ត្រាស់​ដឹង​បាន​ដូចម្ដេច​ទៅ? មហាបុរស​នេះ ជា​អ្នក​ប្រាថ្នា​លាមកឃ្លៀងឃ្លាត​ចាក​ព្យាយាម តើ​មាន​ប្រយោជន៍​អ្វី ដែល​ពួក​យើង​នៅ​ជាមួយ​ មហាបុរស​នេះ​ទៀត។ កាល​ពួក​បញ្ចវគ្គិយតាបស ទាំង​នោះ​គិត​គ្នា​យ៉ាង​នេះ​ហើយ ក៏​នាំ​គ្នា​លះ​បង់​ព្រះពោធិសត្វ ទៅ​នៅ​ក្នុង ព្រៃ​ឥសិបតនមិគទាយវ័ន ដើម្បី​បំពេញ​ទុក្ករកិរិយា​បន្ត​ទៀត។
ក្នុង​ពេល​ជិត​ភ្លឺ ថ្ងៃ១៤ កើត ព្រះពោធិសត្វ​ទ្រង់​ឃើញ​មហាសុបិន​ជាបុព្វនិមិត្ត ៥ ប្រការគឺ
១- ព្រះពោធិសត្វ​ទ្រង់​សុបិនឃើញ ព្រះអង្គ​សឹង​លើ​មហាប្រឹថពី ស្ដេច​ភ្នំ​ឈ្មោះ​ហិមវន្តជាខ្នើយ ព្រះហស្ដឆ្វេង​សណ្ដូក​ចុះ​ក្នុង សមុទ្រខាង កើត ព្រះហស្ដស្ដាំ​សណ្ដូក​ចុះ​ក្នុង​សមុទ្រ​ខាង​លិច ព្រះបាទ​ទាំង​គូ​សណ្ដូក ចុះ​ក្នុង​សមុទ្រ​ខាង​ត្បូង។
២- ព្រះពោធិសត្វ​ទ្រង់​សុបិន​ឃើញ​ស្មៅ​ចិញ្ចៀន ១ សរសៃ ដុះ​លេច​អំពី​ផ្ចិត​ទៅ​ទល់​នឹង​អាកាស។
៣- ព្រះពោធិសត្វ​ទ្រង់​សុបិន​ឃើញ មាន​ពួក​សត្វ​ដង្កូវ​ខ្លួន​ស ក្បាល​ខ្មៅ​វារ​ចេញ​អំពី​ព្រះបាទ​ទាំង​គូ ចាប់​ផ្ដើម​អំពី​ចុងក្រចក ចោម​រោម​ជិត ដរាប​ដល់​មណ្ឌល​នៃ​ជង្គង់។
៤- ព្រះពោធិសត្វ​ទ្រង់​សុបិន​ឃើញ​មាន​សត្វ​បក្សី ៤ ពួក មាន​សម្បុរ​ផ្សេងៗ​គ្នា ហើរ​មក​អំពី​ទិស​ទាំង ៤ មក​ក្រាប​ចុះ​ទៀប​បាទ​មូល ក៏​ត្រឡប់​ជាមានសម្បុរស​ទាំង​អស់​ទៅ​វិញ។
៥- ព្រះពោធិសត្វ​ទ្រង់​សុបិន​ឃើញ ព្រះអង្គ​ចង្ក្រម​លើ​ភ្នំ​លាមក​ដ៏ធំ​មិនបាន​ប្រឡាក់​ដោយ​លាមក​ឡើយ។
ដកស្រង់ចេញពីសៀវភៅ រស់ក្រោមម្លប់ព្រះធម៌រៀប​រៀង​ដោយ ភិក្ខុ ចិន្តកវី ទូច ចន្ថា
ដោយ​៥០០០​ឆ្នាំ

រាងកាយជារបស់មិនទៀង(សម្តែងព្រះធម៌ដោយព្រះគ្រូសានសុជា)(San Sochea Khmer Dha...

អ្នកធ្វើអាក្រក់ហេតុអ្វីអាយុវែងម្លេះ?(សម្តែងព្រះធម៌ដោយព្រះគ្រូសានសុជា)(Sa...

តើស្លាប់ហើយកើតវិញទេ?(សម្តែងព្រះធម៌ដោយព្រះគ្រូសានសុជា)(San Sochea Khmer D...

San Sochea Khmer Buddhist | On April 04 2016 | អ្នកចេះធម៌ឆៅ, Ven, San So...